هنرهای تجسمی تعریف سطح
شکلی که دارای دو بعد (طول و عرض) باشد سطح نامیده می شود. همچنین روی چیزها را نیز سطح می گویند در طبیعت و در پیرامون ما سطوح به اشکال متنوع و حالت های مختلفی وجود دارند. سطح چیزها در طبیعت گاهی به صورت هموار و گاه ناهموار و دارای بافت ها و نقش های مختلفی است. این موضوع در بخش مربوط به «بافتها» به طور مستقل بررسی خواهد شد.
در هنر تجسمی سطح را به انحای مختلف می توان تجسم بخشید و به وجود آورد. به عنوان مثال از حرکت یک پاره خط در فضا یا روی صفحه در یک جهت خاص سطح ساخته می شود. همچنین اگر نقطه ای را در دو بعد گسترش دهیم سطح تشکیل می شود و به همین ترتیب فضای تجسمی میان حداقل سه نقطه ی جدا از هم و یا فضای بین دو پاره خط می تواند سطح را تداعی کند. عموما در یک تابلو نقاشی همه چیز روی سطح بیان می شود. در نقاشی طبیعت گرا سطوح نمایش دهنده‌ی وجوه مختلف اجسام و اشیا در طبیعت پیرامون ما هستند و از اتصال آنها به یکدیگر و تغییر شکل آنها در اثر عمق نمایی توهم حجم و دوری و نزدیکی به وجود می آید. اما در نقاشی انتزاعی سطح‌ها بیانگر و نمایش دهنده‌ی شئ خاصی نیستند و گاه یک اثر انتزاعی فقط از طریق ترکیب چند سطح با بافتها، رنگ‌ها یا تیرگی و روشنی‌های مختلف به وجود می‌آید.
رنگ، تیرگی – روشنی، بافت و شکل سطح ها ارزش های بصری متفاوتی را به نمایش می گذارند. سطح ممکن است مستوى باشد، مانند دیوار یا کف اتاق، سطح زمین فوتبال و سطح روی یک کتاب.
همچنین سطح ممکن است منحنی باشد، مانند سطوح مستدیر اشیای گرد و سقف های گنبدی. در عین حال سطوح مختلف اشیا ممکن است دارای بافت ها، پستی و بلندی و ناهمواری باشد. مثل سطح روی شیروانی با سطح های موجدار.
همه ی سطح ها از سه شکل هندسی دایره، مربع، مثلث یا یکی از آنها به وجود می آیند. این شکل ها را به طور معمول همه می شناسند و در حالی که سطح‌های ساده‌ای به نظر می رسند خصوصیات قابل مطالعه‌ای دارند.
دایره:
دایره شکل کاملی است که حرکت جاودانه و مداومی را نشان میدهد. چرخش و حرکت مدام اجزای یک ماشین در صنعت، تکرار و حرکت به صورت مستمر در طبیعت مثل آمد و شد فصل ها، آمدن شب و روز، هفته ها، ماه ها و سال ها که به عنوان گردش روزگار از آن نام برده می‌شود، آسمان بلند که شعرا به آن دایره مینایی می‌گویند، همه و همه نشان دهنده‌ی تناسبی است که میان شکل دایره و اشکال متنوع حیات و طبیعت وجود دارد.
همه ی نقاط روی پیرامون دایره با مرکز آن در یک فاصله قرار دارند و همه‌ی قطرهای آن با یکدیگر برابر هستند. شکل های دیگر هندسی چون مثلث، مربع و نیز هر نوع کثیرالاضلاعی در دایره محاط می‌شود. در عین حال دایره نماد نرمی، لطافت، سیالیت، تکرار، درون گرایی، آرامش روحانی و آسمانی، پاکی و صمیمیت و آن جهانی بودن به شمار می آید. به همین دلیل دایره همیشه به عنوان یک شکل کامل مورد توجه هنرمندان بوده است و بسیاری از هنرمندان در شرق و غرب سعی کرده اند آثار خود را بر مبنای دایره و یا ترکیب هایی از دایره به وجود بیاورند. در هنر ایرانی نقاشان بزرگ برای ساختن آثار خود از ترکیب هایی براساس حرکت چرخشی دایره الهام گرفته اند. همچنان که در نقاشی و هنر مغرب زمین برخی از نقاشان دایره را به عنوان مبنای ترکیب های خود قرار داده اند.
مربع:
مربع یکی دیگر از شکل های پایه و ساده ی هندسی است که از چهار ضلع و چهار زاویه مساوی ساخته می شود و از تغییرات زاویه ها و ضلع های آن، اشکال چهارگوش متنوعی به وجود می‌آید. مربع بر خلاف دایره نماد صلابت، استحکام و سکون است. این شکل مظهر قدرت زمین و مادی و در عین حال از زیباترین اشکال هندسی است.
مثلث:
مثلث متساوی الاضلاع نیز دارای سه ضلع و سه زاویه‌ی مساوی است. هنگامی که این شکل بر سطح قاعده‌اش قرار بگیرد پایدارترین شکل هندسی است و مثل یک کوه استوار به نظر می‌رسد. اما چنانچه بر یکی از راس های خود قرار بگیرد حالتی کاملا ناپایدار و متزلزل دارد. مثلث به واسطه ی زوایای تندی که دارد سطحی مهاجم و شکلی ستیزنده به نظر می رسد که همواره در حال تحول و پویایی است. براساس ترکیب‌هایی از مثلث می توان ترکیب های ساختاری بسیاری به وجود آورد. استفاده از مثلث و شبکه‌های مثلثی یک اصل ساختاری در طبیعت و در معماری به شمار می‌رود.
از تکرار و ترکیب شکل‌های مثلث، مربع و دایره می توان سطح‌های متعدد منظم و غیر منظمی به دست آورد. همچنان که اگر اشکال پیچیده و آلی طبیعت را تجزیه و ساده کنیم مجددا به اشکال ساده دایره، مثلث و مربع خواهیم رسید.
مطالب مرتبط:
هنر تجسمی چیست؟
هنر تجسمی خط
انجام پروژه های دانشجویی رشته هنر ( طراحی نقوش سنتی- هنرهای تجسمی- طراحی لباس- طراحی پارچه- گرافیک و…)
- درخواست ثبت سفارش
- انجام پروژه های دانشجویی رشته هنر(کلیه گرایش‌ها)
- انجام مقاله و پایان نامه رشته هنر(کلیه گرایش‌ها) مقطع کارشناسی و ارشد.
- تماس سریع با ما از راه واتساپ
