آزمون ارشد و دکتری باستان‌شناسی

باستان‌شناسی یکی از رشته‌های آزمون کارشناسی ارشد می‌باشد که هرساله مورد استقبال علاقه‌مندان به این رشته قرار می‌گیرد. این رشته جذابیت‌های فوق‌العاده‌ای برای مشتاقان و پژوهشگران این حوزه‌ی مطالعاتی دارد که داوطلبان می‌توانند در انتخاب رشته کارشناسی ارشد این رشته را با کد ۱۱۲۳ انتخاب نمایند. در این متن قصد داریم ابتدا به آشنایی با رشته باستان‌شناسی و چند مفهوم از آن بپردازیم!

باستان‌شناسی چیست؟

باستان‌شناسی مطالعه گذشته باستانی بشر از طریق بقایای به‌جای مانده از آن‌ها است. باستان‌شناسان قادرند تا آثار و بقایای بازمانده از اجداد اولیه انسان را موردمطالعه قرار دهند یا می‌توانند ساختمان‌های قرن بیستم را در کلان‌شهرهای کنونی ارزیابی و تحلیل نمایند. باستان‌شناسی بقایای فیزیکی گذشته را برای دستیابی به درک وسیع و جامع فرهنگ بشری تجزیه‌وتحلیل می‌کند.

انواع باستان‌شناسی

باستان‌شناسی یک‌رشته مطالعاتی متنوع است. اکثر باستان‌شناسان به‌صورت تخصصی بر روی یک منطقه خاص از جهان یا یک موضوع مطالعه خاص تمرکز می‌کنند. این تمرکز  به باستان‌شناس اجازه می‌دهد تا تخصص خود را در مورد یک موضوع خاص توسعه دهد. برخی از باستان‌شناسان به مطالعه بقایای انسان (زیست باستان‌شناسی)، حیوانات (باستان‌شناسی جانوران)، گیاهان باستانی (پالئواتنوبوتانیک)، ابزار سنگی (لیتیک)، و غیره می‌پردازند. باستان‌شناسان زیرآب، بقایای فعالیت‌های انسانی را که در زیر سطح آب یا در سواحل قرار دارند را مطالعه می‌کنند. در سراسر جهان، روش‌های باستان‌شناسی مشابه هستند و یک‌رشته مطالعاتی مستقل یا بخشی از تحقیقات تاریخی می‌باشد.

توانایی‌های لازم برای یک باستان‌شناس

کار در مناطق سخت به‌صورت کاوش‌های علمی می‌تواند به‌شدت طاقت‌فرسا باشد. به همین دلیل یک باستان‌شناس باید از آمادگی جسمی کافی و همچنین صبر و آرامش و شوق زیادی برخوردار باشد تا توان انجام مسئولیت‌های خود را داشته باشد. علاوه بر تمام این موارد ، مهارت‌های اشاره‌شده در زیر برای یک باستان‌شناس ازنظر کارفرمایان آنان ارزش بالایی دارد:

• دقت به جزئیات
• توانایی انجام کار گروهی
• مهارت‌های ارتباطی کتبی بالا
• مهارت‌های دقیق ضبط و گزارش دهی ، ( مهارت‌های نوشتاری ، نقاشی و عکاسی )
• ذهن کنجکاو
• مهارت‌های بالای  IT
• مهارت استخراج و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها
• مهارت‌های ارائه
• مدیریت زمان خوب
• گواهینامه رانندگی
• انعطاف‌پذیری ازنظر محیط‌های کاری

آینده شغلی فارغ‌التحصیلان رشته باستان‌شناسی در ایران

این رشته ازنظر واحدهای درسی حدوداً نزدیک به رشته‌های تاریخ ، مرمت و احیای بناهای تاریخی ، جغرافیا ، مدیریت جهانگردی ، موزه‌داری می‌باشد. هرچند کشور ما دارای پیشینه باستانی و بناهای تاریخی بسیار است اما متأسفانه همچنان آمار گردشگری و بازدید توریست پایینی دارد.  ایران دارای بناها و سایت‌های تاریخی ناب و حتی هنوز شناخته نشده بسیار زیادی می‌باشد و امید است که از طرف دولت برنامه‌های کاربردی و مفیدی برای حفظ و یا معرفی این آثار اجرا شود. در این صورت تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار این رشته کم‌تر می‌شود و صنعت گردشگری نیز به طرز چشمگیری رونق می‌یابد. قاعدتاً با ورود گردشگران درآمد ارزی ناشی از آن افزایش میابد که تأثیر زیادی بر اقتصاد کشور نیز خواهد داشت. در صورت داشتن توریست بازار کار رشته‌ی باستان‌شناسی نیز بهبود میابد.

متقاضیانی که تصمیم به ادامه تحصیل در این رشته رادارند، خوب است بدانند که با مدرک رشته باستان‌شناسی نسبت به سایر رشته‌ها موقعیت‌های شغلی محدودتری هستند و اگر به فکر شاغل شدن بلافاصله بعد از اتمام تحصیل خود هستند، بهتر است این رشته را انتخاب نکنند.

مشاغل فارغ‌التحصیلان باستان‌شناسی

• سازمان میراث فرهنگی
• وزارت ارشاد اسلامی
• وزارت آموزش و پروش
• سازمان ایرانگردی و جهانگردی
• سازمان اوقاف
• سازمان نقشه‌برداری‌های شهری

بورسیه دکتری در زمینه باستان شناسی 

بنیاد علمی پژوهشی گردا هنکل Gerda Henkel Stiftung هر ساله به تعدادی از محققان و پژوهشگران در زمینه تحقیقات و مطالعات تاریخی و باستانشناسی بورسیه دکتری ارائه می دهد. طول مدت حمایت از پروژه ها و رساله ها نهایتا دو سال است که در صورت ضرورت تا سه سال نیز تمدید می شود. علاوه بر رشته های تاریخ و باستانشناسی، زیرشاخه های این دو رشته مانند تاریخ اسلام، تاریخ هنر، تاریخ حقوق، تاریخ علم و تاریخ باستان نیز مورد حمایت قرار می گیرند. برای اقدام در مورد بورسیه دکتری محدودیت زمانی وجود ندارد. 

به غیراز این مورد در کشورهای دیگر هم بورسیه داده می‌شود که می‌تو‌انید سرچ کنید.