هنردرمانی برای کودکان

هنردرمانی برای کودکان و بزرگسالان ترکیبی از هنر و درمان میباشد. یکی از روشهای درمان افسردگی هنردرمانی است. 

درجلسات هنردرمانی برای کودکان در هنر ساختن نقاشی، مجسمه سازی، نوشتن شعر، داستان سازی، رقص، نمایشگری شرکت می جویند.

درجریان این فرایندها کودک میتواند شروع به ساختن و معنا دادن رویدادها، هیجان ها یا تجربه کردن در زندگی اش در حضور درمانگر شود. در جلسات هنردرمانی کودک خلق اثر میکند. کودک تشویق به کشف و تجربیاتی میشود که خودش را به طریقه خودش کشف میکند.  هنردرمانی هیج قانون و راهی به عنوان غلط و درست وجود ندارد و تنها راه آن چیزی است که مطابق با طبیعت بی نظیر فردی و بخصوص خود کودک است که یافت وکشف میشود. هنر درمانی، یک روش مراقبتی است که فرایند روان درمانی را گسترش میدهد به طوری که این فرایند شامل واکنشهای کلامی، دیداری و احساسی مراجع میشود.

هنر همه آن چیزهایی را که دیدن یا به زبان آوردن آنها دشوار و رنج آور است قابل دیدن میکند. هنر به مراجع کمک میکند واضحتر ببیند و حسی از زندگی را در وجود خود احساس کند. با دقت به رفتار و نوع بازی کودکان در حین فرایند هنر درمانی دیده میشود که، آن ها ضمن اینکه در نقش خود غرق شده اند همزمان با شن، گچ، سنگ، عروسکها، ابزار موسیقی، قلم مو و وسایل دیگر هم بازی میکنند. در واقع در مورد ارتباط بین هنرهای مختلف باید گفت که این هنرها به گونه ای با هم تلفیق شده اند. هنر نقاشی به تنهایی کافی نیست و برای بسط و گسترش فرایند درمانی استفاده از روشهای دیگر کاملا ضروری است.

این مقاله مربوط به هنر درمانی برای کودکان و بزرگسالان می باشد.

هنردرمانی در کودکان و بزرگسال

این مقاله اطلاعات جالبی درباره هنر درمانی برای کودکان ونوجوانان در اختیار ما قرار می‌ذهد.

اولین ابزار هنر درمانی، نقاشی است و در واقع نقاشی دریچه ای به سوی استفاده از هنرهای دیگر باز میکند. پیشنهاد شده است که ترسیم نقاشی را برای تشخیص شرایط آسیب شناختی میتوان به کار برد و از این عوامل تشخیصی ابتدایی، به تدریج روشهای منظم بسیاری به وجود آمد که امروزه آنها را آزمون نقاشی می نامند. امروزه نقاشی درمانی یکپارچه شده، نوعی درمان است که ترکیبی از دارو درمانی و نقاشی درمانی گروهی میباشد و متمرکز بر کسب تصاویر درونی فرد است. خلق تصاویر به عنوان نقطه شروع درمان برای گروه، خانواده یا فرد به کار گرفته میشود. بیماران سریعاً راه رسیدن به هیجانات و آگاهی یافتن از تعارضات خود را پیدا میکنند. نکته ای که از نقاشى کودک میتوان فهمید، دریافت تأثیر محیط خارجى و تأثیر موضوعات درونى و ذهنى روى کودک است.

به عبارت دیگر، تأثیر محیط خارجى بر نقاشى کودک نشانه سلامت روانى کودک میباشد. به نظر میرسد که نقاشی درمانی، تأثیری در درمان و یا شناخت مشکلات کودکان و بزرگسالان داشته باشد زیرا فرایند ترسیم یا ساختن، فرایندی پیچیده است که طی آن کودک اجزای گوناگونی از تجربه هایش را برای ساختن یک کل معنی دار مورد استفاده قرار میدهد. در این فرایند او چیزی بیش از یک تصویر یا مجسمه را ارائه میدهد. او بخشی از خود را به ما باز می نمایاند، این که چگونه فکر میکند، چگونه احساس میکند و چگونه می بیند.  نقاشی درمانی نه تنها فرصت هایی برای بیان خود پدید میآورد، بلکه به رشد شناختی و افزایش خالقیت آنان کمک می کند و وابستگی آنان را کاهش میدهد.

در آزمایشی، افراد با ناتوانی ها اجازه داشتند که در قالب فعالیت هایی نظیر رقص، هنر، نمایش و موسیقی با افراد عادی تعامل داشته باشند. این بررسی میزان بهبود در عزت نفس و رفتار و فعالیت اجتماعی را پس از مشارکت در برنامه اندازه گیری کرد. ۱۲ درصد از آزمودنیها پیشرفت قابل ملاحظه ای را در عزت نفس خود به دلیل شرکت در این برنامه گزارش کردند. تغییر اجتماعی و رفتاری چشمگیری نیز در اکثر شرکت کنندگان مشاهده شد. به علت محدودیت های شناختی، بسیاری از شرکت کنندگان در تکمیل پرسش‌نامه کمک دریافت کردند. هنر درمانی، اثر مثبتی بر این گروه داشته باشد.

در تحقیق مشابهی توسط Ferri یک دختر ۱۰ ساله با ناتوانی‌های شدید و پیچیده مورد بررسی قرار گرفت. هنر درمانی در این مورد نیز اثر درمانی بسیار مثبتی از خود نشان داد. ابزار هنری اصلی این کودک نقاشی کردن بود. بر اثر انقباض از فلج مغزی قلم موی نقاشی به وسیله یک اسفنج بر دست او تثبیت شده بود.

بدین ترتیب منظور از نقاشی درمانی ارائه فرصت‌هایی به فرد است تا از طریق رنگ‎‌ها و خطوط، احساسات، عواطف، و نیاز و حتی دانسته‌های خود را به نحوی که مایل است آزادانه بیان کند. هدف از پژوهش استفاده از نقاشی درمانی در کاهش نشانه های افسردگی کودکان وپاسخ به این سوال که آیا نقاشی درمانی در کاهش نشانه‌های افسردگی موثر می باشد؟

افسردگی یکی ازمهمترین اختلال‌های روانی کودکان ونوجوان است که فراوانی آن با سن افزایش مییابد، با اختلال‌های اضطرابی و رفتاری، همزیستی دارد و ممکن است پیامدهای جدی مانند غیبت از مدرسه و افت تحصیلی و حتی خطر خودکشی همراه باشد.

بنابراین در هنر درمانی به مراجع فرصت داده میشود تا افکار و احساسات خود را بیان کند و با دیگران ارتباط برقرار نماید. هنر، درها و پنجره‌ها را به روی روان آدمی می‌گشاید. بیماران به ناگهان خودشان را به گونه‌ای متفاوت می‌شناسند و درک می‌کنند.

در فرایند ایجاد هنر، تمامی مغز با دسترسی به نیمکره‌های راست و چپ در گیر می‌شود. این مسئله موجب یکپارچگی احساسات، شناخت و حواس میشود در نتیجه درک تازه‌ای به وجود میآید. هنر درمانی، یک روش مراقبتی است که فرایند روان درمانی را گسترش میدهد به طوری که این فرایند شامل واکنش‌های کلامی، دیداری و احساسی مراجع می‌شود.

رنگ آمیزی تذهیب

برای دیدن رنگ خام تذهیب و طرح های سنتی اینجا کلیک نمایید. 

هنر همه آن چیزهایی را که دیدن یا به زبان آوردن آنها دشوار و رنج آور است قابل دیدن میکند. هنر به مراجع کمک میکند واضح‌تر ببیند و حسی از زندگی را در وجود خود احساس کند. وقتی از مراجع خواسته میشود تا تصمیمی را که به هنگام انجام کار هنری گرفته به سادگی توضیح دهد رفتار، افکار و احساسات او به همان اندازه که در موقعیت‌های دیگر روشن است شفاف می‌شود. مراجع همانطور که احساس می‌کند، کشف می‌کند، فکر میکند و ایجاد می‌نماید. بینش‌های جدیدی نیز در مورد خودش، روابط و الگوی زندگی‌اش به دست میآورد.

دانش آموزان قادر به بهره‌گیری از برنامه نقاشی درمانی بوده و شرکت در این گونه برنامه‌ها به او کمک می‌کند تا از طریق برون فکنی، هیجانها، احساسات و افکار خود را ابراز کند و در نتیجه به سازگاری عاطفی و اجتماعی نائل گردد.

بر اساس تحلیل نقاشی‌های کودکان مورد مطالعه از دیدگاه بزرگسالان، میتوان دریافت که بعضی از کودکان با توجه به وضعیت خاص خود به نقاشی درمانی پاسخ میدهند. بدین صورت که برخی خیلی زود می‌توانند به کمک نقاشی با دیگران ارتباط برقرار کنند، در حالی که بعضی از آنان دیرتر به برون‌فکنی احساسات و عواطف خود می‌پردازند و گاهی تا چند جلسه حتی از کشیدن نقاشی خودداری می‌کنند. بدون شک میان بروز قابلیت‌های فردی و شرایط محیطی ارتباط تنگاتنگ وجود دارد. محیط‌های مناسب و مساعد، موجب رشد و تحول فرد می‌شود و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشند. از این رو استفاده از روشهای گوناگون درمانی، مانند نقاشی درمانی، تئاتردرمانی، بازی درمانی و نظایر آن به فراهم کردن محیطی غنی به کودکان و نوجوانان کمک میکند.

منبع: پژوهش در دانشگاه فردوسی مشهد

برای دیدن طرح‌های آماده رنگ آمیزی اینجا کلیک نمایید.

انجام پروژه های هنر(کلیه گرایش ها) اینجا کلیک نمایید.