رنگ لباس ایرانیان ادوارمختلف
انسان مفهوم رنگ را از طبیعت آموخته است. ایرانیان همیشه به جنبه های معنوی و عرفانی و هنری رنگ توجه بسیار داشته اند و آن را در نقاشی و معماری و ادبیات ایران بکار برده اند.
بیشتر رنگ ها در طول تاریخ در لباس ها به کار رفته است. اما بعضی رنگها معین به طبقات بخصوص بوده که در آثار و یادگارها باقی مانده است.
از نظر تاریخی، سه دوره برای ایرانیان، از لحاظ شناخت رنگ می توان نام برد.
۱-دوره ی اول:
مربوط به زمان های قبل از تاریخ است. توجه مردم، عمدتا معطوف تهیه غذا و پوشاک و سرپناه بوده است. از این دوره، تا زمانی که ساخت ابزار شروع شده بود به جز آثار پراکنده و جزیی در غارها که گاهی تصویرهای ابتدایی شکار و شکارچی را بر دیواره ها ترسیم می کردند اثری باقی نیست.
غالب رنگ این تصاویر، قرمز بوده است. پس از آسمان و دریا و نباتات و کوه و بیابان و پوست حیوانات، می توان مواد معدنی را در ردیف منابع شناخت رنگ به حساب آورد.
رنگ فیروزه ای سبز مایل به آبی و سنگ لاجورد آبی رنگ و عقیق سلیمانی، در بخش شرقی ایران به دست آمده است.
لباس دوره مادها
کاشی های لعابدار رنگی دوران عیلامیان، قدمت پنج هزار ساله در صنعت رنگ کاری دارد. در حفاری های پاسارگاد، یک ظرف سفالی با خطوط و اشکالی که بر روی آن با قهوه ای، قهوه ای سوخته و شَنجرَفی و سیاه رنگ و قلم سیاه، کار شده مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد به دست آمده است.
در این دوره، مواد معدنی برای مشخص نمودن درجه ی رنگها به کار می رفت. در میان این مواد عقیق و فیروزه و طلا و نقره و زمرد و زبرجد و گلِ اُخرا و سنگ لاجورد معروفتر بودند. مواد معدنی، رنگ ها را معرفی می کردند و برای ساختن رنگ و رنگ های ترکیبی به کار می رفتند.
لباس زنان دوره عیلامی
رنگ لباس ایرانیان ادوارمختلف
۲-دوره ی دوم:
از حکومت هخامنشیان تا ساسانیان است که حدودا ۳ هزار سال پیش را شامل می شود و تاریخ اسطوره ای ایران جزء آن می باشد. در این دوره، برخی رنگ ها دارای احترام و موقعیت مذهبی هستند و رنگ سفید کامل ترین و طبیعی ترین رنگ است.
مطلوب ترین رنگ در پارچه های دوران هخامنشی، رنگ ارغوانی و سپس رنگ های سفید، لاجوردی، سبز زیتونی فیروزه ای، نارنجی و قهوه ای بوده است.
لباس زنان دوره هخامنشی
لباس زنان دوره هخامنشی
در نقاشی کوه خواجه ی سیستان، یک سوار اشکانی باقی ست که رنگ پیراهن او آبی و رنگ شلوارش سفید است. رنگ لباس در این عصر، کمتر جنبه ی قراردادی داشته و بیشتر تابع ذوق و سلیقه و شرایط محیط بوده است.
مجموعه ی اطلاعات به دست آمده در مورد دوره ی ساسانی نشان می دهد که نقش رنگ در لباس ایرانیان همواره مهم، و با تنوع همراه بوده است. رنگ های سفید – آبی تیره و روشن – رنگ روناسی از جمله ی رنگهای پرکاربرد بوده اند.
لباس به جا مانده از دوره ساسانی
لباس دوره پارتیان(اشکانیان)
۳- دوره ی سوم:
دوران پس از اسلام است. در طول تاریخ ایران و به ویژه، در دوران اسلامی، رنگ نقش مهمی در مقاطع مختلف داشته و حتی نمادی از یک واقعه ی تاریخی و با یک دوره ی تاریخی به شمار می رفته است.
مسایل و حوادث تاریخی زمینه ی دیگری را برای انتخاب رنگ ها به وجود می آورد. در ادیان الهی و کتب آسمانی، گاهی رنگها در هر دو مفهوم معنوی و بیرونی خود کاربرد دارند.
پیامبر گرامی اسلام (ص)، نیز در طول حیات پر ثمر خود و زندگی روزمره ی خویش، از برخی رنگها استفاده کرده اند. ایشان فرموده اند: «از محبوب ترین جامه های شما در نظر خداوند جامه سپید است در آن نماز بگزارید و مردگان خود را در آن کفن کنید.
دوره سلجوقی:
در ایران پس از تسلط ترکان سلجوقی و حتی قبل از آن، استفاده از رنگ های تند و گرم مانند روناسی و قهوه ای و سبز زیتونی، شدت بیشتری یافت.
دوره عباسیان:
عباسیان همچنان شعار و رنگ سیاه را تا زمان مأمون حفظ کردند و به همین دلیل، آنان را «سیاه پوشان» می نامیدند. اما به محض آن که حضرت امام علی بن موسی الرضا (ع) از جانب خلیفه به عنوان ولیعهد تعیین گردید، رنگ سبز جانشین رنگ سیاه شد، زیرا که سبز نمادی از وجود پیامبر (ص) به شمار می رفت.
عصر مغولان:
در عصر مغولان «زرد کلاهان» پیدا شدند و رنگ های سیاه و سفید، تأثیر زیادی روی لباس ها گذاشت.
دوران صفویه:
یکی از اعصار رونق اقتصادی و توسعه ی هنر بود که خود موجب رواج انواع رنگ ها در لباس ها و تهیه ی پارچه های زربفت و ابریشمی گردید.
از آنجا که آنان رنگ قرمز را برای کلاهشان انتخاب کرده بودند و به همین مناسبت، «قزلباش» نامیده می شدند، رنگ قرمز موقعیت بالاتری پیدا کرد، در این دوره، استفاده از عمامه های رنگارنگ با حاشیه ی طلایی و ابریشمی متداول بود.
همچنین، در این دوران، کلاه بلند از ماهوت که با گل های طلایی زینت می یافت و یا رنگ قرمز محض داشت.
لباس دوره صفویه
لباس دوره صفویه
رنگ لباس ایرانیان ادوارمختلف
دوره قاجار:
در دوران قاجار رنگ لباس آنها اغلب قرمز، آبی تیره، سرمه‌ای و مانند آن بود.
لباس زنان دوره قاجار
انجام پروژه های طراحی لباس با نرم افزار ایلیستریتور و مارولوس کلیک نمایید.
انجام ژوژمان- پروژه دانشجویان رشته هنر(کلیه گرایش ها). جهت اطلاعات بیشتر کلیک نمایید.
انجام پروژه های رشته هنر(کلیه گرایش ها)
انجام مقاله و پایان نامه کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته هنر(کلیه گرایش‌ها)
- تماس سریع با ما از راه واتساپ
جهت تبادل کتابهای دست دوم هنر(درسی و دانشگاهی) عضو کانال تلگرامی شوید.
