مبانی هنرهای تجسمی نقطه
در هنر تجسمی وقتی از نقطه نام برده می شود، منظور چیزی است که دارای تیرگی یا روشنی، اندازه و گاهی جرم است و در عین حال ملموس و قابل دیدن است. از این نظر در ظاهر تشابه ای میان این مفهوم از نقطه با آن چه که در ریاضیات به نقطه گفته می شود، وجود ندارد. زیرا در ریاضیات نقطه موضوعی ذهنی است که در فضا یا بر صفحه تصور می شود، بدون این که قابل دیدن و لمس شدن باشد. اما این مفهوم ذهنی می تواند با استفاده از یک ابزار اثرگذار مشخص شود که در این صورت تبدیل به یک نقطه بصری خواهد شد. مثل نشان دادن مرکز یک دایره یا محل نقاط دو پاره خط. یا وقتی بخواهیم خطی را بر صفحه ای ترسیم کنیم اولین تماس ابزار اثرگذار به وجود آید.
نقطه ی تجسمی ممکن است به وسیله ی یک ابزار اثرگذار به وجود آید. مثل اثر یک مداد، یک قلم مو یا فشار و ضربه ی چیزی سخت به روی یک سطح یا مثل یک لکه ی روشن بر سطح تیره و بالعکس. نقطه ی تجسمی ممکن است به وسیله ی جسمی که دارای حجم نسبتا کوچکی است در فضا شکل بگیرد و یا بخش فرو رفته یا برجسته ی یک اثر حجمی باشد.
بنابراین، نقطه در زبان هنر تجسمی چیزی است کاملا ملموس و بصری که بخشی از اثر تجسمی را تشکیل می دهد و دارای شکل و اندازه نسبی است.
نقطه ی تجسمی نه تنها در آثار هنرمندان دیده می شود، بلکه در طبیعت و محیط پیرامون ما نیز قابل تشخیص است. ستاره های روشن یا لکه ی سفید ماه در پهنه ی آسمان تیره ی شب، یک تک درخت در پهنه ی دشتی وسیع، جای پاهایی که بر ساحل شنی کنار دریا بر جای می ماند، یک پرنده و یا یک لکه ی ابر در پهنه ی آسمان می توانند به عنوان نقاط تجسمی در طبیعت تصور شوند.
نقطه ی تجسمی شکل خاصی ندارد و اندازه ی آن نیز نسبی است. به عنوان مثال وقتی از فاصله ای دور به یک تک درخت در دشت نگاه می کنیم، به صورت یک نقطه ی تجسمی دیده می شود. اما وقتی به آن نزدیک می شویم یک حجم بزرگ می بینیم که از نقاط متعدد(برگ) و خطوط( شاخه ها) شکل گرفته است. بنابراین محدوده ی فضا یا یک سطح که همان کادر است نقش تعیین کننده ای در تشخیص دادن نقطه ی تجسمی و معنا پیدا کردن آن دارد. در صورتیکه اندازه لکه یا عنصر بصری نسبت به کادر به قدری کوچک باشد که به طور معمول نتوانیم جزئیات آن ها را به صورت سطح یا حجم تشخیص بدهیم، می توانیم به آن نقطه تجسمی یا بصری بگوییم.
موقعیت های مختلف نقطه در کادر
مطالب مرتبط:
- چنانچه برای انجام پروژه و ژوژمان دانشجویی خود، نیاز به کمک دارید اینجا را کلیک نمایید.
- آموزش گام به گام نقوش سنتی ختایی
- جهت مشاوره با ما در ارتباط باشید. واتساب– تلگرام
