نگارگری ایرانی یکی از میراث‌های فرهنگی ناملموس ایران است.
این هنر به نوعی نقاشی ظریف و ریزنقش ایران را توصیف می‌کند. در گذشته، نگارگری ایرانی بیشتر برای کتاب‌آرایی ادبی، علمی، پزشکی و حتی به صورت جداگانه (مرقع) ساخته می‌شد. امروزه، از محدوده‌ی کتاب‌آرایی فراتر رفته و به زمینه‌های مختلفی اعم از هنرهای دیوارنگاری، پرده‌نگاری و قلمدان‌نگاری نیز گسترش یافته است.
نام کاملی که همه بخش‌ها را در بر بگیرد، “نقاشی ایرانی” است. پس از آشنایی غرب با هنر نگارگری شرقی، واژه “مینیاتور” نیز برای نگارگری‌های ایرانی به کار برده شد. نگارگری ایرانی از نظر بنیاد فلسفی و زیباشناختی با مینیاتورهای چین و ژاپن تفاوت دارد و تنها از دید اندازه و کوچکی با آنها مشابه است. هنر نگارگری ایرانی اسلامی از سده چهاردهم میلادی تا سده هفدهم میلادی شکوفایی نمایان داشت.
نگارگری ایرانی به چند شیوه نقاشی ایران در دوره‌های مختلف تاریخی اشاره دارد. این شیوه‌ها می‌توانند وابسته به یک کار هنری بزرگتر مانند کتاب، چیزهای کاربردی و آرایشی باشند، یا به صورت جداگانه مانند پرده، بوم، مرقع و نقاشی دیواری انجام شوند.
نگارگری ایرانی، با تأکید بر مضمون و اصول سنت‌های تصویری، هنری است که از زبان تصویر به ما پیام می‌رساند. این هنر، از طریق الهام از تعالیم اسلامی، به خلق اثرهای هنری ایرانی اسلامی می‌پردازد. از نظر واژگانی، مینیاتور واژه‌ای فرانسوی است که به هنرهای دستی ظریف و کوچک اندازه در قرون وسطی اشاره دارد. این واژه در آغاز سده گذشته در فرهنگ مطالعاتی هنر ایران راه یافت و سپس به گونه‌ای همگانی کاربرد پیدا کرد.
طرح آماده: تذهیب ایرانی
مینیاتور نگارگری
