کتابت در لغت یعنى نوشتن و تحریر کردن. اما در خوشنویسى اصطلاح و قالبى است براى نوشتن کتاب. کتابت، مجموعه هنرها و فناوری‌های سنتی و دستی برای تولید نسخ خطی است. قالبى براى ارائه نوشته بصورت ریز است و بیشترین کاربرد را در کتاب‌نویسى دارد. کتابت شامل هنرهایی مانند خوشنویسی، جدول کشی و صحافی است. این رشته از هنرهای سنتی ایران به حساب می آید که آگاهی از آن کمک شایانی به شناخت هنر و تمدن ایرانی و اسلامی می‌کند.
قبل از بوجود آمدن صنعت چاپ، همهٔ کتاب‌ها با دست نوشته مى‌شد. در انتخاب ابزار کتابت، قلم نى محکم‌تر و باریک‌تر از قطر یک مداد معمولى است. مرکب باید از بهترین نوع باشد و دوات بار کوچک انتخاب شود.
معرفی کتابت و نگارگری
کتابت
هدف از رشته کتابت و نگارگری حفظ هنرهای سنتی و بومی ایرانی مرتبط با تاریخ نقاشی و خوشنویسی، احیا، حفظ و ترویج کتابت و نگارگری به عنوان شاخه‌هایی از هنر اسلامی- ایرانی است.
این رشته بر خلاف دیگر رشته های هنر ناشناخته است. کتابت شامل هنرهایی مانند : خوشنویسی ، تذهیب ، نگارگری ، جدول کشی و صحافی می‌باشد. این رشته از دو کلمه کتابت و نگارگری تشکیل شده که منظور از کتابت گرایش خوشنویسی و منظور از نگارگری گرایش‌های مینیاتور (نگارگری)، تذهیب ، تشعیر ونقاشی قهوه خانه ای(خیالی نگاری) است.
یکى از ویژگیهاى کتابت خوب، یکدستى و هماهنگى در تمام صفحه است. از خوشنویسان برجسته‌اى که در گذشته کتابت را به زیبایى انجام داده‌اند، میرزا محمدرضا کلهر و عمادالکتاب را مى‌توان نام برد. از کاتبان معاصر نیز ‘استاد سید حسین میرخانی’ و ‘استاد سید حسن میرخانی’ را مى‌توان نام برد. مهم‌ترین اثر کتابت استاد سید حسین میرخانی، قرآنى است که به خط نستعلیق نوشته شده است.
دانلود طرح لایه باز هنر سنتی تذهیب
نگارگری
نگارگری مجموعه ای از گرایش‌های مینیاتور، تذهیب، تشعیر، نقاشی قهوه خانه‌ای(خیالی نگاری) تشکیل می‌شود.
نگارگری مفهوم عام دارد و روش و سبک های مختلف نقاشی ایرانی را شامل می شود. تاریخچه ی نقاشی ایرانی(نگارگری) را می توان در هزاره های پیش از میلاد بر آثار به جای مانده از سکونت انسان در غارها و سفالینه ها مشاهده نمود.
واژه نگارگری یعنی نگاریدن، در فرهنگ لغت فارسی به معنای نقاشی کردن و نگار به معنای نقش است. نگاریدن و نگارگری در حقیقت همان(نقاشی به سبک ایرانی)است. نگارگری دارای اصول و قوانینی است که آن را از نقاشی های اروپایی و مینیاتور متمایز می کند.
به تصویر درآوردن، کشیدن و صورتگری و اصطلاح نگارگری معمولا به مجموعه ای از هنرهای مرتبط با کتاب چون تصویرگری، تذهیب، تشعیر و حتی هنرهای مستقل از کتاب مانند قلمدان نگاری و … اطلاق می شود.
نقش و نگارهای ایرانی، نمایانگر دانش و تفکر اقوام گذشته است و نقاشی آنان، تأثیر شرایط مختلف اقلیمی، آداب و رسوم و عادات و باورهای آن ها را برای نسل های بعدی بازگو می کند. این نقش ها و نگارهای کهن، در طی قرن ها به تدریج تکامل پیدا کرده اند.
برای درک درست از مفهوم کتابت و نگارگری باید به آثار مکتوبی چون قرآن با نسخه قدیمی از دیوان حافظ وشاهنامه فردوسی رجوع کرد. نگارگری یا نقاشی فرآیندی است که طی آن رنگ بر روی یک سطح مانند کاغذ یا بوم ایجاد نقش می‌کند و اثری خلق می‌شود. نگار ( نگاریدن و نگارشتن ) در فرهنگ‌ها با معانی متعددی چون نقش و نقاشی به کار رفته است.
برای مطالعه مقاله تاریخچه نگارگری کلیک نمایید.
کتاب گام به گام آموزش ختایی
آموزش گام به گام نقوش سنتی ختایی
گرایش های کتابت
نگارگری
واژه نگارگری به اشتباه مینیاتور خوانده می شود که مینیاتور واژه ای فرانسوی است و به هنرهای ظریف و کوچک اندازه قرون وسطی گفته می شود. اما نگارگری ایران جز در مورد کوچکی ابعاد و برخی ظریف کاری ها با مینیاتور متفاوت است.
گرایش نگارگری نوعی نقاشی خاص مشرق زمین، بخصوص نقاشی ایرانی است. در آن جزئیات با ریزه کاری های خاص نشان داده می شود که هنر ظریف و ریزنقش خاور نزدیک است و حاصل خیالات و رویاپردازی های هنرمند وسیر کردن روح او در عالم معناست. هنرمند سعی می کند تا با گشتن در عالم معنا، آنچه را با روح خویش لمس می نماید به تصویر کشد.
در نگارگری، رنگ، جنبه ی تزئینی دارد و در آن قواعد مناظر و کالبدشناسی رعایت نمی شود. و منظره ها اغلب خیالی است. این هنر در ایران از سابقه ی طولانی برخوردار است و نشانه های آن را در ایران می توان در هزاره های پیش از میلاد مشاهده می شود.نمونه ی آثار نقاشی از دوره ساسانی، نمونه های مناسبی از طرح و شکل و رنگ در نگارگری است.هنر کتابت در دوره ساسانیان به تکامل رسید و آرایش کتاب یکی از فعالیت های مهم هنرمندان در نگارگری است.
نگارگری دارای ویژگی کاربردی است مثلا برای مصورسازی کتب ادبی، تاریخی، علمی و پزشکی یا مذهبی تولید می شود یا به صورت “دیوارنگاره” بر روی دیوار کشیده می شود.
نگارگری ایرانی، ریشه در فرهنگ و هنر ایران زمین دارد و هنرمند نگارگر، بدون شناخت آثار ادبی و شعر ایرانی و دیدگاه های عارفانه نمی تواند آثار نگارگری خلق کند زیرا تصویرسازی های موجود در نگارگری مربوط به عالم ماده نیست بلکه مربوط به عالم معناست.
در نگارگری ایرانی، سایه وجود ندارد و تصاویر غرق در نور هستند. در این سبک، بُعد، سایه روشن و اصول پرسپکتیو رعایت نمی شود. در نگارگری چهره ی مردو زن فرق چندانی با یکدیگر ندارد زیرا جنسیت در عالم معنا فاقد اهمیت است.
نگارگری را به نقاشی ایرانی یا پیکره نگاری یا مینیاتور می شناسند. دارای سه زیرشاخه اصلی هست: تذهیب، تشعیر، گل و مرغ.
کسانی که دنبال زیر شاخه های نگارگری هستند باید اول با هنر نگارگری آشنا شده و بعد سمت علاقه خود بروند. نتیجه این کار ساده شدن قوائد نگارگری برای هرجویان ساده می شود و راحت تر میتوانند در یکی از زیر شاخه های نگارگری، فعالیت کنند
انواع طرح های تذهیب را در اینجا ببینید.
behzad-miniature
طراحی سنتی و تذهیب
طراحی سنتی
طراحی سنتی از فرم ها و نقوش سنتی (اسلیمی و ختایی) در قالب شکل های گیاهی،جانوری و ترکیبات پیچیده ی هندسی است. به شیوه ی ایرانی طراحی واین نقوش انتزاعی در فرش ،سفال ، فلززنی، فلز و چوب به کار برده می شود.این طرح ها و نگاره ها نشان دهنده ی فرهنگ،آداب و رسوم و سنت های رایج در یک جامعه است،که به مرور زمان تغییر می یابد.
تذهیب
تذهیب نیز به معنای زراندود کردن و طلا کاری با نقوش الهام گرفته از طبیعت است.از این هنر تزئینی برای تزئین کتبی مثل دیوان اشعار شاعران و بخصوص قرآن مجید در هنر کتاب آرایی استفاده می شود.
تذهیب ایرانی دارای نقوش منظم و هندسی است که با خطوط مشکی وآب طلا تزئین می شود.
خوشنویسی
خوشنویسی یکی از هنرهای اصیل و کهن است که در کشور ما سابقه ی هزار ساله دارد.خوشنویسی به معنی زیبانویسی یا نوشتن همره با خلق زیبایی است. در خوشنویسی علاوه بر نگارش یک متن، سعی در خلق اثری هنری با ارزش زیبایی شناخنه می شود.خوشنویسی تقریبا در تمام فرهنگ ها به چشم می خورد، اما در مشرق زمین و بویژه در سرزمین های اسلامی از جمله ایران جزو هنرهای بصری ارزشمند به حساب می آید. در خوشنویسی اندازه هرحرف ونسبت آن با سایر حروف با دقت بالایی معین شده است. در مقاله خوشنویسی اسلامی بیشتر داده شده.
هنر خشنویسی
خیال نگاری
خیال نگاری همان نقاشی قهوه خانه ای است که فی البداهه روی پرده های شبیه خوانی در قهوه خانه ها نقاشی می شده است. از دوره صفوی که نخستین قهوه خانه در ایران تاسیس شد، قهوه خانه در ایران تاسیس شد. قهوه خانه پایگاه های فرهنگی هنری حساب می آمد.
نقاشی ها برروی پرده کشیده می شد و نقالان از روی آن داستان تعریف می کردند و هنر پرده خوانی نیز از همان جا شکل گرفت.
خیالی نگاری نقاشی قهوه خانه ای
فرصت های شغلی و بازار کار
اولین شرط بازار کار خوب در رشته کتاب و نگارگری،چگونگی ارائه هنر از سوی هنرمند است. ارتباط قوی و کیفیت بالای کار هنرمند است که از هنر او یک کالای با ارزش می سازد. موجب می شود که حتی وی بتواند آثار هنری خود را به بازارهای جهانی عرضه کند.
شرط اصلی برای ورود به بازار کار این رشته، ارائه آثار هنری خود به نحو احسن به واحد های مربوطه مانند اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگسراها است. هر چه کیفیت اثر فرد بهتر باشد، ارزش هنر او بیشتر و بستر ورود به صادرات به بازارهای جهانی هم بیشتر می شود.
روحیه علاقه مندان به هنر کتابت و نگاگری
هنرمندان این رشته معمولا به مطالعه خط های قدیمی، کتاب های قدیمی، تاریخچه نقاشی در ایران علاقه مند هستند. این افراد بسیار درونگرا هستند و در خلق تمام آثار خود سعی می کنند، فرد را از اضطراب به آرامش هدایت کنند. این افراد معمولا به موسیقی های سنتی علاقه مند هستند و در هنگام کار برای تمرکز حواس به آنها گوش می دهند.
درآمد و حقوق رشته کتابت و نگارگری در ایران
گاهی افراد بر این باور هستند که درآمد و حقوق این رشته برخلاف رشته های کاربردی هنر مانند عکاسی، متوسط است و شاید حتی اینقدر پایین باشد که مناسب برای زندگی در جامعه نباشد. به همین دلیل افرادی هم که استخدام مراکز فرهنگی و سازمان های مربوطه می شوند، باید به دنبال یادگیری مهارت دیگری هم برای شغل دوم باشند. به همین خاطر فکر می کنند که این رشته پتانسیل درآمدی خوبی در ایران ندارد.
اما واقعیت چیز ذهن و باور افراد می باشد. هنرمند به هر چه باور داشته باشد همان را تجربه می کند. ماطی تاریخ هنرمندان زیادی را داشتیم که در نهایت فقر زندگی کرده اند اما در مقابل هنرمندان بسیاری هم بوده اند که علاوه بر تخصص و هنرعالی ثروت زیاد هم ساخته اند. یکی از افراد ایرانی که در جهان شناخته شده می باشد، استاد فرشچیان(نگارگر) می باشند که تابلوهای ایشان در سراسر جهان قیمت بسیار بالایی دارند.
پس به خاطر داشته باشید که این شما هستید که انتخاب می کنید جزو کدام دسته باشید.
برای مطالعه دروس مشترک در رشته کتاب و نگارگری (همه گرایش ها)مقطع کارشناسی کلیک نمایید.
فروش طرح های تذهیب اینجا .
- انجام مقاله و پایان نامه رشته هنر(کلیه گرایش‌ها) مقطع کارشناسی و ارشد.
- چنانچه برای انجام پروژه و ژوژمان دانشجویی خود، نیاز به کمک دارید اینجا را کلیک نمایید.
- آموزش گام به گام نقوش سنتی ختایی
- جهت مشاوره با ما در ارتباط باشید. واتساب– تلگرام
